Door Els van Velzen
Imitatiestenen
Imitatiestenen zijn stenen die de kleur en het voorkomen hebben van een echte steen maar die een andere chemische samenstelling hebben en andere eigenschappen.
Zo’n 3000 jaar voor onze jaartelling werden er in gouden sieraden en ornamenten al imitatiestenen gezet; meestal was dat in die tijd glas. Door de eeuwen heen is men glas blijven gebruiken, soms gegoten in het model dat nodig was, soms in platen of brokken waar stenen uit geslepen werden.
De goedkoopste glassoort is ‘crown’ glas dat in vorm gegoten werd en waarbij meestal alleen de bovenfacetten gepolijst werden. Veel glasstenen worden aan de achterzijde met folie beplakt waardoor er allerlei kleurtjes gemaakt kunnen worden.
De duurdere glassoorten worden gemaakt met lood of thallium. Deze zijn heel helder en reflecteren het licht mooier. De eerste maker van dit glas was Josef Strass, een Oostenrijkse goudsmid. Deze steentjes noemen we nog altijd strassstenen.
In de meeste oudere glasstenen zitten luchtbelletjes en groepjes ‘broodkruim-achtige’ insluitsels en vaak is de kleur te zien in slieren. De nieuwere glassoorten hebben vaak hele kleine luchtbelletjes die met het blote oog vaak moeilijk te zien zijn en zijn heel helder.
Ook opake stenen zoals bloedkoraal, carneool etc. worden in glas nagemaakt. Glas is een zacht materiaal waarvan, bij geslepen stenen, de facetranden nooit scherp zijn te krijgen, wat een goed herkenningspunt is.
Er worden ook heel veel kunststof imitaties gemaakt in allerlei soorten. Denk daarbij aan plastic, bakeliet, celluloid, perspex etc. Vaak zijn deze imitaties niet erg overtuigend, ze zijn te glad, hebben meestal een wasglans en de achterzijde van de steen is vaak niet afgewerkt, zoals bij deze plastic camee.
Ook de kunststof imitaties van bloedkoraal zijn aan de achterkant vaak goed te herkennen.
Als imitatie van bloedkoraal wordt vaak gips gebruikt dat met verfstof rood gemaakt is. Ook been wordt vaak rood gebeitst. Door de structuur van been is dat een hele goede imitatie.
Ook cubic zirkonia en YAG zijn imitatiestenen omdat de chemische samenstelling van die stenen geen natuurlijk gelijke steen bestaat.
